Αναπτυξιακά Προβλήματα Παιδιών Με Προωρότητα
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ως πρόωρα χαρακτηρίζονται τα νεογνά που έχουν γεννηθεί πριν την 37η εβδομάδα κύησης. Με αυτό το κριτήριο, τα πρόωρα νεογνά χωρίζονται σε 3 υποκατηγορίες: τα εξαιρετικά πρόωρα (μικρότερα από 28 εβδομάδες κύησης), τα πολύ πρόωρα (από 28 μέχρι 32 εβδομάδες κύησης) και τα μέτρια ως όψιμα πρόωρα (από 32 μέχρι 37 εβδομάδες κύησης).
Μερικές από τις γνωστές αιτίες οι οποίες σχετίζονται με την πρόκληση ενός πρόωρου τοκετού είναι:
- οι πολλαπλές κυήσεις
- αιμορραγία ή άλλα προβλήματα της μήτρας
- λοιμώξεις στη μήτρα ή αλλού στο σώμα
- χρόνια προβλήματα υγείας της μητέρας όπως διαβήτης, υπέρταση, παθήσεις της καρδιάς, των νεφρών, θρομβοφιλία, κ.α.
- προβλήματα με τον πλακούντα
- άγχος
Παράγοντες κινδύνου που συσχετίζονται με πρόωρο τοκετό αποτελούν το ιστορικό προηγούμενου πρόωρου τοκετού, το μικρό μεσοδιάστημα μεταξύ των εγκυμοσύνων, οι πολύδυμες κυήσεις, οι διαμαρτίες του τραχήλου ή της μήτρας, ηλικία μικρότερη των 16 και μεγαλύτερη των 35 ετών για την μητέρα, το κάπνισμα και η χρήση παράνομων ουσιών.
Ένας πρόωρος τοκετός πέρα από τις βραχυπρόθεσμες διαταραχές που προκαλεί και οι οποίες χρήζουν άμεσης ιατρικής παρακολούθησης και φροντίδας, επιφέρει και μακροπρόθεσμες διαταραχές οι οποίες εξελίσσονται κατά την ανάπτυξη του βρέφους, τις λεγόμενες νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Ως νευροαναπτυξιακή διαταραχή, ορίζεται η μέχρι την ηλικία των 24μηνών διάγνωση, ενός ή περισσοτέρων από τα παρακάτω χαρακτηριστικά. ‘Ηπια έως σοβαρή εγκεφαλική παράλυση (ΕΠ), σοβαρή απώλειας ακοής και στα 2 αυτιά, σοβαρή απώλεια όρασης και στα 2 μάτια, ήπια έως σοβαρή γνωσιακή καθυστέρηση με βάση την Κλίμακα Bayley-ΙΙΙ και κατάταξη με βάση το GMFCS πάνω από επίπεδο ΙΙ.
Με βάση την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, όσο πιο μικρή η εβδομάδα γέννησης τόσο πιο μεγάλος είναι ο κίνδυνος βιολογικών προβλημάτων, τα οποία εμφανίζονται σε διάφορα συστήματα και λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος.
Οι κινητικές νευροαναπτυξιακές διαταραχές στα πρόωρα, γίνονται αντιληπτές νωρίτερα από οποιαδήποτε άλλη νευροαναπτυξιακή διαταραχή. Μυϊκές ασυμμετρίες, υποτονία και αυξημένος εκτατικός μυϊκός τόνος διαπιστώνονται πριν την ηλικία των 40 εβδομάδων. Τα πρόωρα παράλληλα μπορεί να εμφανίζουν κάποια «μεταβατικά» (transient) νευρολογικά ελλείμματα, όπως π.χ. φτωχό έλεγχο κεφαλής, γενικευμένη υποτονία ή υπερτονία, ήπια αύξηση του μυϊκού τόνου των άκρων ή ανικανότητα να καθίσουν στην ηλικία των 8 μηνών, τα οποία όμως εξαφανίζονται μέχρι την ηλικία των 12 μηνών σε ποσοστό 40% με 80%.
O ρόλος της πρώιμης θεραπευτικής παρέμβασης στην αντιμετώπιση των αναπτυξιακών διαταραχών που αντιμετωπίζουν τα πρόωρα νεογνά είναι κομβικός. Αναπόσπαστο κομμάτι αυτής αποτελεί η εξειδικευμένη παιδιατρική φυσικοθεραπεία. Αναγνωρίζοντας την αξία της διεπιστημονικής ομάδας, συμμετέχουμε στις κοινές αποφάσεις των απαραίτητων ειδικοτήτων, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργικότητας του παιδιού. Στο επίκεντρο υπάρχει πάντοτε το νεογνό/βρέφος και η συνεργασία μας με τους γονείς. Η συμβουλευτική στους χειρισμούς, στην τροποποίηση του περιβάλλοντος του σπιτιού και στην παροχή των κατάλληλων αισθητηριακών ερεθισμάτων, είναι μια αναγκαία διαδικασία η οποία εντάσσει και την οικογένεια στον κοινό στόχο. Μέσα από το παιχνίδι και την ενσωμάτωση του παιδιού σε κινητικές και αισθητικές εμπειρίες, παρέχονται οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε η ανάπτυξη να ακολουθήσει μια περισσότερο τυπική πορεία. Ο πλαστικός ακόμη εγκέφαλος, δίνει τη δυνατότητα μέγιστης βελτίωσης και προσαρμογής και εκεί ακριβώς στηρίζεται η ανάγκη της πρόωρης παρέμβασης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
NeuroPhysioKids 2020
Dunkan and Matthews, (2018), Neurodevelopmental Outcomes in Early Childhood, Clinics in Perinatology, 45, (3) 377-392
Ribeiro et al. CoDAS 2017;29(1):e20160058 DOI: 10.1590/2317-1782/20162016058
Eπιβατιανού Αντιγόνη, (2016), https://antigoniepivatianou.gr/2016/02/04/η-προωρότητα-και-οι-επιπτώσεις-της-στη/
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/preterm-birth
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=prematurity-90-P02401
iatriko.gr/el/content/paidiatriki-fysikotherapeia-sta-proora-neogna?cl=609

NeuroPhysioKids
Εξειδικευμένο Παιδιατρικό & Νευρολογικό Εργαστήριο Φυσικοθεραπείας